Το ιστορικό αυτό το έχουμε θέσει υπόψιν των αρμοδίων Υπουργείων Περιβάλλοντος και Αγροτικής Ανάπτυξης, της Περιφέρειας Β. Αιγαίου, της Νομαρχίας Λέσβου, των τοπικών υπηρεσιών και φυσικά του Εισαγγελέα, και λαμβάνεται υπόψιν σε κάθε συνάντηση/ απόφαση που αφορά τη λειτουργία της Ένωσης Αγροτικών Συνεταιρισμών Λέσβου (ΕΑΣΛ).
· Την 29η Ιουλίου 2005 πραγματοποιήθηκε σύσκεψη φορέων για τη λειτουργία εγκαταστάσεων της ΕΑΣΛ στα Πάμφιλα στο Νομαρχιακό Κατάστημα υπό την Προεδρία του κ. Γαληνού. Στη σύσκεψη συμμετείχαν εκπρόσωποι του Δήμου Μυτιλήνης, του Τοπικού Συμβουλίου Παμφίλων, του Περιβαλλοντικού Συλλόγου Παμφίλων, της ΕΑΣΛ καθώς και κάτοικοι των Παμφίλων. Η ΕΑΣΛ μέσω των εκπροσώπων της ζήτησε ανανέωση της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων για δύο ακόμη χρόνια, ώστε να δοθεί η δυνατότητα μετεγκατάστασης της σε άλλη περιοχή. Τελικά έγινε αποδεκτή η παράταση ισχύος της υπάρχουσας ΜΠΕ για ένα και μόνο χρόνο με την προϋπόθεση συγκεκριμένων ενεργειών που να πείθουν για την επιθυμία να φτιαχτεί νέο εργοστάσιο, όπως εξεύρεση οικοπέδου εγκατάστασης, εκπόνηση προβλεπόμενων μελετών, ένταξη σε πρόγραμμα κατασκευής.
· Την 10η Απριλίου 2006 πραγματοποιήθηκε δεύτερη σύσκεψη φορέων στο Νομαρχιακό Κατάστημα ώστε να παρουσιαστούν και να αποτιμηθούν οι εξελίξεις και οι προθέσεις μετεγκατάστασης της ΕΑΣΛ. Στη σύσκεψη αυτή η ΕΑΣΛ παρότι είχε προσκληθεί δεν προσήλθε. Αξίζει να σημειωθεί ότι το διάστημα από 18/1/2006 έως 30/5/2007 η ΕΑΣΛ λειτουργούσε χωρίς περιβαλλοντική άδεια (ΜΠΕ), όπως έχει καταγγελθεί στον Εισαγγελέα.
· Την 4η Μαΐου 2007 στη συνεδρίαση του Νομαρχιακού Συμβουλίου η γνωμοδότηση επί ΜΠΕ του έργου «Παράταση χρόνου ισχύος των περιβαλλοντικών όρων της ΕΑΣΛ» τοποθετήθηκε ως έκτακτο θέμα εκτός ημερήσιας διατάξεως. Αποφασίστηκε να δοθεί παράταση χρόνου ισχύος των περιβαλλοντικών όρων (παρόλο που από 18/1/2006 έως 30/5/2007 η ΕΑΣΛ λειτουργούσε δίχως περιβαλλοντική άδεια, όπως έχει κατατεθεί στον Εισαγγελέα) μέχρι το τέλος Νοεμβρίου 2007 και εφόσον έχουν συμμορφωθεί με τα αναμενόμενα στη μελέτη να παραταθεί το χρονικό διάστημα μέχρι 31 Μαΐου 2008 με προϋπόθεση μετεγκατάστασης.
· Σε ανάλογη συνεδρίαση λίγες ημέρες πριν το Δημοτικό Συμβούλιο Μυτιλήνης αποφάσισε ομοφώνως γνωμοδότηση κατά της παράτασης ισχύος των περιβαλλοντικών όρων της ΕΑΣΛ.
· Έτσι την 30η Μαΐου 2007 εκδόθηκε από την Περιφέρεια Β. Αιγαίου απόφαση παράτασης ισχύος των Περιβαλλοντικών όρων της ΕΑΣΛ με την προϋπόθεση να συμμορφωθεί με τους όρους αυτούς μέχρι το Νοέμβριο 2007 και «να έχει δρομολογήσει εμπράκτως (π.χ. με αγορά οικοπέδου, διαδικασία ΠΠΕΑ, κλπ) διαδικασίες μετεγκατάστασης, τουλάχιστον της επίμαχης μονάδας εκχύλισης ελαιοπυρήνα που προκαλεί και το μεγαλύτερο πρόβλημα όχλησης και ρύπανσης σε περιοίκους και περιβάλλον» μέχρι 31 Μαΐου 2008. Και πάλι τίποτα από τα παραπάνω δεν τηρήθηκε.
· Τον Ιούνιο του 2008 δόθηκε μεν περιβαλλοντική άδεια για 3 μήνες αλλά μπήκαν και τα πρώτα χρονοδιαγράμματα μετεγκατάστασης:
- Μέχρι τις 30 Ιουνίου η ΕΑΣΛ θα πρέπει να έρθει σε επαφή με το Δήμαρχο Γέρας.
- Μέσα σε 3 μήνες (δηλαδή 11 Οκτωβρίου) η ΕΑΣΛ θα πρέπει να έχει ετοιμάσει προσύμφωνο με τον ιδιοκτήτη του οικόπεδου και με την εταιρεία που θα συνεργαστεί για τον εκσυγχρονισμό και την μετεγκατάσταση. Τίποτα από τα παραπάνω που αφορούν το προσύμφωνο δεν τηρήθηκε.
· Τον Ιανουάριο του 2009 δόθηκε νέα άδεια στην οποία υπήρχε πάλι ο όρος της μετεγκατάστασης. Ωστόσο, ούτε οι περιβαλλοντικοί όροι, ούτε ο όρος της μετεγκατάστασης τηρήθηκαν από την ΕΑΣΛ.
· Έτσι, με την υπ’ αριθ’ 627/14.30/31-03-2009 Απόφαση της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Λέσβου επιβλήθηκε στο βιομηχανικό συγκρότημα της Ένωσης Αγροτικών Συνεταιρισμών Λέσβου ποινή προσωρινής και μερικής διακοπής λειτουργίας, λόγω της κακής της λειτουργίας και της μη συμμόρφωσής της με τα προβλεπόμενα.
· Με την υπ’ αριθ’ 7629-537/ΑΦ. 6.1.5.4γ/Φ118/06.04.2009 ανακλήθηκε η Απόφαση Ανανέωσης Περιβαλλοντικών Όρων, λόγω της διαπιστωμένης μη τήρησής τους.
· Σε καταγγελία που έχει υπογραφεί από 618 κατοίκους της ευρύτερης περιοχής ζητείται άμεση απομάκρυνση του πυρηνελαιουργείου - σαπωνοποιείου (http://lesvos-activism.blogspot.com/p/620.html). Είχε προηγηθεί καταγγελία του συλλόγου ερασιτεχνών αλιέων, καταγγελίες αθλητικών συλλόγων που δραστηριοποιούνται στην περιοχή και αρκετές ατομικές καταγγελίες σε βάρος της ΕΑΣΛ.
· Με την υπ’ αριθ’ 5322/25-9-2009 Πράξη Βεβαίωσης Παράβασης η Ειδική Υπηρεσία Επιθεωρητών Περιβάλλοντος (ΕΥΕΠ) βεβαίωσε πληθώρα παραβάσεων σε βάρος της Ένωσης Αγροτικών Συνεταιρισμών Λέσβου (ΕΑΣΛ) που αφορούσαν τη λειτουργία τόσο του πυρηνελαιουργείου, όσο και του σαπωνοποιείου της. Οι παραβάσεις εγκεκριμένων περιβαλλοντικών όρων σχετικά με την πρόληψη αέριας ρύπανσης και τη διάθεση υγρών και στερεών αποβλήτων και οι περισσότερες από τις ελλείψεις που παρουσιάζει το πόρισμα των Επιθεωρητών Περιβάλλοντος, κάλλιστα θα μπορούσαν να διαπιστωθούν σε αυτοψία τοπικής υπηρεσίας, πράγμα που δεν έγινε ποτέ.
· Το 2010 η Περιφέρεια Β. Αιγαίου παρά το βεβαρημένο ιστορικό παραβατικότητας, τις μεγάλες κοινωνικές αντιδράσεις και την ύπαρξη εναλλακτικών λύσεων, έδωσε νέα έγκριση Περιβαλλοντικών Όρων τον Αύγουστο του 2010 στην ΕΑΣΛ. Κατατέθηκαν πάνω από 70 αυτοτελείς ατομικές καταγγελίες κατοίκων της περιοχής. Μετά από αυτοψία της Δ/νσης Ανάπτυξης της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης (ΝΑ) Λέσβου την 17.12.2010, διαπιστώνονται και καταγράφονται για μια ακόμη φορά παραβάσεις περιβαλλοντικών όρων, ενώ οι κοινωνικές εντάσεις κλιμακώνονται... Συγκεκριμένα, βάσει των αποτελεσμάτων της αυτοψίας/ επιθεώρησης της υπηρεσίας που μας κοινοποιήθηκαν καταγράφηκε εκ νέου μια σειρά παραβάσεων (12 παραβάσεις συνολικά), ανάμεσα στις οποίες είναι το χαλασμένο καταγραφικό θερμοκρασίας, η αδυναμία καταγραφής μετρήσεων αέριων αποβλήτων, τα προβλήματα με ατμολέβητα, η έλλειψη υγροποιητών, η ελλιπής επεξεργασία υγρών αποβλήτων, η έλλειψη απαραίτητων εγγράφων και συμβάσεων, αλλά και του ότι «εντός του αύλειου χώρου του πυρηνελαιουργείου είναι αποθηκευμένο περίπου 1000 tn πυρηνόξυλο, μέρος του οποίου είναι συσσωρευμένο εκεί για πάνω από δύο (2) έτη».
· Τον Ιανουάριο του 2011, βάσει του εγγράφου με αρ. πρ.28/13/ΑΦ6.1.5.4γ/Φ.118/24.01.2011 της Δ/νσης ΠΕΧΩ της Αποκεντρωμένης Διοίκησης διαπιστώνεται ότι «παραβιάζονται εκ νέου οι όροι και οι προϋποθέσεις», γίνεται λόγος για «μη συμμόρφωση της επιχείρησης στους όρους της ΑΕΠΟ» και υποστηρίζεται ότι «η επιχείρηση δεν μπορεί να διασφαλίσει τη λειτουργία της μονάδας, δίχως να επιφέρει σημαντική επίπτωση στο περιβάλλον». Αναφέρεται επίσης ότι η Δ/νση ΠΕΧΩ θα προέβαινε εκ νέου σε εφαρμογή της άρσης ισχύος της Απόφασης έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων, κάτι που δεν πραγματοποίησε λόγω …σύγχυσης αρμοδιοτήτων (τελικά ήταν δική της αρμοδιότητα).
· Στη συνέχεια, τον Ιούνιο του 2011 (29.6.2011), η Ανεξάρτητη Αρχή του Συνηγόρου του Πολίτη, με το υπ’ αριθ’ 136737/16964/2011 9σέλιδο(!) έγγραφο της, που μετά από τεκμηριωμένη περιγραφή, ανάλυση και αποτίμηση του προβλήματος, καταλήγει στην ανάγκη «επιβολής της διακοπής λειτουργίας της δραστηριότητας», στην ανάγκη «προστασίας της δημόσιας υγείας και του περιβάλλοντος εξαντλώντας κάθε διοικητικό μέτρο με την επιβολή των προβλεπόμενων κυρώσεων» και φυσικά στην ανάγκη «επίσπευσης της διαδικασίας μετεγκατάστασης της μονάδας». Επιπλέον, ο Συνήγορος του Πολίτη στο παραπάνω έγγραφό του δηλώνει ότι «η επίκληση της συνεισφοράς τους στην τοπική οικονομία και ανάπτυξη, καθώς και η διεθνής οικονομική συγκυρία, δεν μπορούν πλέον να αποτελούν άλλοθι ανεξέλεγκτης και παράτυπης λειτουργίας». Το έγγραφο απευθύνεται σε Περιφερειάρχη Β. Αιγαίου και Δ/νση ΠΕΧΩ και Δ/νση Βιομηχανίας και κοινοποιείται -μεταξύ άλλων- στον Εισαγγελέα Πρωτοδικών.
· Το Φεβρουάριο του 2013, πληροφορούμαστε ότι οι αρμόδιες τοπικές υπηρεσίες ελέγχου ετοιμάζονται ξανά να ανανεώσουν την περιβαλλοντική άδεια της ΕΑΣΛ, παρά το βεβαρημένο και συνεχές ιστορικό παραβατικότητας και την ανάγκη επίσπευσης των λύσεων. Ως περιβαλλοντικός σύλλογος, πριν ένα μήνα, καλέσαμε εγγράφως τα κλιμάκια ελέγχου να προβούν στους απαραίτητους επιτόπιους ελέγχους, πριν προχωρήσουν σε οποιαδήποτε έγκριση ανανέωσης αδείας, παρακαλώντας για τις νόμιμες ενέργειές τους. Δεν γνωρίζουμε αν κάτι τέτοιο έχει γίνει... Ως προς τις εναλλακτικές λύσεις διάθεσης της ελαιοπυρήνας, από την πλευρά μας έχουμε καταθέσει τις προτάσεις μας εδώ και πολύ καιρό (παρόλο του ότι δεν υποχρεούμεθα), αλλά κανένας δεν φαίνεται να κάνει κάτι προς αυτή την κατεύθυνση, με αποτέλεσμα να διαιωνίζεται μια πολύ δυσάρεστη για όλους κατάσταση.
Τέλος Φεβρουαρίου 2013 (28-2-2013) έγινε έλεγχος από τα αρμόδια όργανα της Διεύθυνσης ΠΕ.ΧΩ της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αιγαίου και σύμφωνα με το υπ΄αριθ. 3563/81/Φ118 ΜΠΕ/21-3-2013 έγγραφο της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αιγαίου (Τμήμα Πολεοδομικού Σχεδιασμού και Εφαρμογών της Διεύθυνσης Περιβάλλοντος και Χωρικού Σχεδιασμού Βορείου Αιγαίου) διαπιστώθηκαν παραβάσεις των προϋποθέσεων Π.Ο. Παράλληλα, στο έγγραφο αναφέρεται ότι «εφόσον τα ανωτέρω διαπιστωθούν από το ΚΕΠΠΕ Λέσβου, έχουν απόλυτη εφαρμογή πλέον, οι διατάξεις της παρ.2 του αρ.30 του Ν.1650/1986, σύμφωνα με τις οποίες: «Αν μια δραστηριότητα προκαλεί ρύπανση ή άλλη υποβάθμιση του περιβάλλοντος, επιβάλλεται η προσωρινή απαγόρευση της λειτουργίας της μέχρις ότου ληφθούν τα κατάλληλα μέτρα ώστε να αποτρέπεται η ρύπανση και υποβάθμιση. Μπορεί επίσης να επιβληθεί η οριστική διακοπή της λειτουργίας αν η επιχείρηση ή δραστηριότητα παραλείπει να συμμορφωθεί προς τα υποδεικνυόμενα μέτρα, ή να η λήψη αποτελεσματικών μέτρων είναι ανέφικτη. Η διακοπή επιβάλλεται με απόφαση του οικείου Νομάρχη…».
Τέλος Φεβρουαρίου 2013 (28-2-2013) έγινε έλεγχος από τα αρμόδια όργανα της Διεύθυνσης ΠΕ.ΧΩ της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αιγαίου και σύμφωνα με το υπ΄αριθ. 3563/81/Φ118 ΜΠΕ/21-3-2013 έγγραφο της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αιγαίου (Τμήμα Πολεοδομικού Σχεδιασμού και Εφαρμογών της Διεύθυνσης Περιβάλλοντος και Χωρικού Σχεδιασμού Βορείου Αιγαίου) διαπιστώθηκαν παραβάσεις των προϋποθέσεων Π.Ο. Παράλληλα, στο έγγραφο αναφέρεται ότι «εφόσον τα ανωτέρω διαπιστωθούν από το ΚΕΠΠΕ Λέσβου, έχουν απόλυτη εφαρμογή πλέον, οι διατάξεις της παρ.2 του αρ.30 του Ν.1650/1986, σύμφωνα με τις οποίες: «Αν μια δραστηριότητα προκαλεί ρύπανση ή άλλη υποβάθμιση του περιβάλλοντος, επιβάλλεται η προσωρινή απαγόρευση της λειτουργίας της μέχρις ότου ληφθούν τα κατάλληλα μέτρα ώστε να αποτρέπεται η ρύπανση και υποβάθμιση. Μπορεί επίσης να επιβληθεί η οριστική διακοπή της λειτουργίας αν η επιχείρηση ή δραστηριότητα παραλείπει να συμμορφωθεί προς τα υποδεικνυόμενα μέτρα, ή να η λήψη αποτελεσματικών μέτρων είναι ανέφικτη. Η διακοπή επιβάλλεται με απόφαση του οικείου Νομάρχη…».
· Τον Απρίλιο του 2013 (11-4-2013) διενεργήθηκε έκθεση ελέγχου από το αρμόδιο Κλιμάκιο Ποιότητας Περιβάλλοντος και διαπιστώθηκε σωρεία παραβάσεων «που αποτελούν ρύπανση και υποβάθμιση του
Περιβάλλοντος, καθώς και παράβαση του Ν. 1650/86, όπως τροποποιήθηκε και των
κατ’ εξουσιοδότηση αυτού εκδοθεισών υπουργικών αποφάσεων» και «θα επιβληθούν
διοικητικές κυρώσεις σύμφωνα με το άρθρο 30 του Ν. 1650/86, όπως αυτό έχει
μεταγενέστερα τροποποιηθεί». Οπότε, πλέον, υπάρχουν όλες οι
νόμιμες προϋποθέσεις επιβολής της κύρωσης οριστικής διακοπής λειτουργίας.
Παρά ταύτα, μέχρι τα τέλη του 2013, η μονάδα υπό την ανοχή των αρμοδίων υπηρεσιών παραδόξως συνεχίζει να λειτουργεί βάσει μιας παλαιότερης απλής αίτησης(!) που έχει κατατεθεί για ανανέωση Περιβαλλοντικών Όρων (Π.Ο) από το 2011, χωρίς κατ' ουσίαν να της έχει εγκριθεί ανανέωση Π.Ο. Ο ισχύων νόμος προβλέπει συνέχιση λειτουργίας για το μεταβατικό στάδιο μέχρι να εγκριθεί η άδεια Π.Ο, αλλά αυτό το διάστημα πλέον είναι περίπου...δυο χρόνια!
Παρά ταύτα, μέχρι τα τέλη του 2013, η μονάδα υπό την ανοχή των αρμοδίων υπηρεσιών παραδόξως συνεχίζει να λειτουργεί βάσει μιας παλαιότερης απλής αίτησης(!) που έχει κατατεθεί για ανανέωση Περιβαλλοντικών Όρων (Π.Ο) από το 2011, χωρίς κατ' ουσίαν να της έχει εγκριθεί ανανέωση Π.Ο. Ο ισχύων νόμος προβλέπει συνέχιση λειτουργίας για το μεταβατικό στάδιο μέχρι να εγκριθεί η άδεια Π.Ο, αλλά αυτό το διάστημα πλέον είναι περίπου...δυο χρόνια!
ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Το ΔΣ της ΕΑΣΛ έχει πάρει απόφαση μετεγκατάστασης από το 2005. Υπάρχουν εξώφυλλα των εφημερίδων «Νέα Πορεία» (που ανήκει στην οικογένεια του Ν. Γιακαλή) και «Συνεταιριστικά Νέα» (της Ένωσης Εργαζομένων της ΕΑΣΛ) που κάνουν λόγο για "μετεγκατάσταση της επιχείρησης" και για "αποδοχή του πάγιου αιτήματος των κατοίκων"… Κάτι τέτοιο φυσικά δεν έγινε πότε. Οι φωτογραφίες είναι της περιόδου 2008-2009.
Ρύπανση εδάφους, θαλάσσας και αέρα
Δημοσίευμα εφημερίδας "Καθημερινή"
"Κίνδυνος από πυρκαγιά σε πυρηνελαιουργείο της Λέσβου"
Πολύ σοβαρός κίνδυνος για όλο το χωριό Πάμφυλα του Δήμου Μυτιλήνης προκλήθηκε χθες Σαββάτο το μεσημέρι από φωτιά που ξέσπασε στις αποθήκες του πυρηνελαιουργείου της Ένωσης Αγροτικών Συνεταιρισμών Λέσβου. Κι αυτό γιατί οι ισχυροί νοτιάδες που έπνεαν εκείνη την ώρα θα μπορούσαν να προκαλέσουν σοβαρότατα προβλήματα αν μετέδιδαν τη φωτιά τόσο στα αποθηκευμένα καύσιμα και τις άλλες καύσιμες ύλες του πυρηνελαιουργείου όσο και στις αποθήκες υγραερίου που λειτουργούν στην περιοχή.
Η φωτιά κατασβέσθηκε από ισχυρές δυνάμεις της πυροσβεστικής που ρίχτηκαν στη μάχη μαζί της όσο και από τη δυνατή νεροποντή που «από μηχανής Θεός» από το απόγευμα και μετά ολοκλήρωσε το έργο της ασφαλούς κατάσβεσης. Για τα αίτια της πυρκαγιάς διενεργείται προανάκριση από την Πυροσβεστική υπηρεσία.
Πηγη: kathimerini.gr (23-11-2008)
