Με αφορμή το Μουντιάλ και την παρουσία της Εθνικής

Με αφορμή το μουντιάλ και την παρουσία της εθνικής μας, βλέπω ένα φάσμα που έχει δυο πόλους.

α) Υπέρμαχοι της εθνικής και του ποδοσφαίρου: ενίοτε συγχέουν και προσπαθούν να συνδέσουν την ομάδα με τον ίδιο τον εθνικό μας μύθο, προχωρώντας πέρα από λογικές εξηγήσεις της φύσης των πραγμάτων. Βαδίζουν, συνειδητά ή ασυνείδητα, σε μονοπάτια μεταφυσικής, αντλώντας πίστη, χαρά/λύπη και ελπίδα. Θεωρούν ότι μέσα από τις εθνικές ποδοσφαιρικές ομάδες προβάλλεται το «πρόσωπο» και ο «ψυχισμός» του έθνους και ότι αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό στη μεγαλύτερη και σημαντικότερη παγκόσμια ποδοσφαιρική διοργάνωση για ευνόητους λόγους. Εν γένει, βλέπουν το ποδόσφαιρο ως υποκατάστατο της πολιτικής (μη διστάζοντας να το συνδέσουν και με τη σύγχρονη πολιτική σκηνή) και υποσυνείδητα βλέπουν το γήπεδο ως πεδίο μάχης. Ωστόσο, ο υπέρμετρος συναισθηματισμός, οι άσχετοι ή υπερβολικοί συνειρμοί (π.χ. το ποδόσφαιρο δεν έχει σχέση με τη σύγχρονη πολιτική, αλλά ούτε με αρχαιολατρικές "κορώνες") και η εμπορευματοποίηση οδηγούν συχνά σε ακαλαίσθητα -έως και αστεία- αποτελέσματα και συμπεράσματα.

β) Πολέμιοι της εθνικής και του ποδοσφαίρου: απορρίπτουν σχεδόν κάθε προσπάθεια μεταφυσικής ή ιδεαλιστικής αναζήτησης, ειδικά μέσω του (οποιουδήποτε) εθνικού μύθου και του επαγγελματικού (κυρίως) ποδοσφαίρου, δίνοντας βάση σε υλικά στοιχεία, συνδέοντας άμεσα το επαγγελματικό ποδόσφαιρο με την κρίση και δίνοντας έμφαση στην εκμετάλλευση του μεγάλου οικονομικού κέρδους από τους λίγους. Θεωρούν ότι το ποδόσφαιρο είναι «το όπιο του λαού». Ωστόσο, αρκετοί από αυτούς, αποφεύγουν να κάνουν το ίδιο με όλο το φάσμα της σύγχρονης πολιτικής και την πολύπλευρη και επικίνδυνη εξάπλωση του δογματισμού και του πολιτικού οπαδισμού και δεν είναι επικριτικοί απέναντι στη Νεωτερικότητα (αντιθέτως μάλιστα... φαίνεται να προωθούν την ομοιογενοποίηση της νέας εποχής).

Οι διάφοροι σχολιαστές κινούνται ανάμεσα σε αυτούς τους πόλους… αλλά οι περισσότεροι αντί να κινούνται με κριτική και αυτοδύναμη σκέψη ανάμεσά τους, εκείνοι κινούνται στις παρυφές προσπαθώντας να αντλήσουν ενέργεια από τους ίδιους τους πόλους. Γι' αυτό υπάρχει πόλωση. Και η πόλωση καλλιεργείται...συνήθως με σκοπό.

Γενικά, θα έλεγα, από τη μια η μπάλα είναι: τέχνη, στρατηγική, τεχνική, ομαδικότητα, μεθοδικότητα, φαντασία, δύναμη, πάθος, πειθαρχία, επιθετικότητα, αποφασιστικότητα, κυριαρχία, τύχη, ρίσκο, αυταπάρνηση, ευγενής άμιλλα, σύμβολα και συμβολισμοί, ατίθασο πνεύμα, κάποια όμορφα στοιχεία λαϊκής έκφρασης και κουλτούρας αλλά και διαφορετικότητας, ίσως και έκφραση συλλογικού ψυχισμού, κ.α. Τα στοιχεία αυτά είναι στην ανθρώπινη φύση και διαφαίνονται τόσο σε ατομικό όσο και σε ομαδικό επίπεδο, άλλοτε λιγότερο άλλοτε περισσότερο (άλλοτε καθόλου). Η φιλοσοφική προσέγγιση που υιοθετούν όσοι σκέφτονται έτσι λέγεται ουμανισμός (από το human = άνθρωπος).

Από την άλλη, είναι: εταιρείες στοιχημάτων, στημένοι αγώνες, κερδοσκοπία, ξέπλυμα μαύρου χρήματος, μεγάλα κέρδη, ακριβές υποδομές, οπαδισμός, φτηνή μαζική κουλτούρα και …υποκουλτούρα, χειραγώγηση μαζών, show biz, ανάδειξη κατώτερων ενστίκτων και παθών, κλπ. Αυτή είναι η εποχή μας και αυτό επιτάσσει η νεωτερικότητα/παγκοσμιοποίηση, χρησιμοποιώντας ως εργαλείο και το ποδόσφαιρο, μεταξύ άλλων (λ.χ. πολιτική). Η φιλοσοφική προσέγγιση που υιοθετούν όσοι σκέφτονται έτσι λέγεται στρουκτουραλισμός (από το structure = δομή).

Πρόκειται λοιπόν για δυο διαφορετικές προσεγγίσεις που μαζί συνθέτουν μια πραγματικότητα. Την πραγματικότητα της εποχής μας. Είναι λάθος να λαμβάνουμε υπόψη αποσπασματικά μόνο τη μια και όχι την άλλη (άσχετα σε ποια από τις δυο πιστεύουμε περισσότερο), όπως κάνουν αρκετοί, είτε οδηγούμενοι από συγκεκριμένες πολιτικές σκοπιμότητες (που κρύβουν πίσω τους άλλου τύπου οπαδισμό), είτε από αφέλεια. Και ορισμένοι καλλιεργούν την πόλωση (επιμερίζοντας την «αλήθεια») για να πετύχουν τους σκοπούς τους…

Το ποδόσφαιρο είναι άλλη μια εικόνα/προέκταση του νεωτερικού μας κόσμου. Δεν παύει όμως να αποτελεί φορέα έκφρασης πάγιων χαρακτηριστικών της (διαφορετικής) ανθρώπινης ψυχοσύνθεσης, τόσο σε ατομικό όσο και σε εθνικό επίπεδο, τόσο στο ενσυνείδητο και στο υποσυνείδητο όσο και στο ασυνείδητο, και να συνδέεται με μεταφυσική. Συνεπώς, το πρόβλημα δεν είναι το ποδόσφαιρο, αλλά η Νεωτερικότητα. Γι’ αυτό, ας αποφύγουμε την πόλωση και, όπως και να ‘χει, μέσα από το ποδόσφαιρο ας απολαύσουμε (συνειδητά) στο μέτρο του δυνατού τον Άνθρωπο διακρίνοντάς τον από τους αριθμούς, τη Βιομηχανία και το Κέρδος. Σε αυτό το μουντιάλ, παραδόξως, βλέπουμε όμορφο ποδόσφαιρο! Σε πείσμα των καιρών... Ίσως αυτό αποτελεί ένα μήνυμα σε αυτούς που επεργάζονται την καταστροφή και υποταγή του σε παγκόσμια κεφαλαιοκρατικά συμφέροντα/κουλτούρα.

Γι’ αυτό, είμαστε υπέρ της παράδοσης του αθλήματος, ενάντια στην εμπορευματοποίησή του και στη μοντέρνα ποδοσφαιρική μπίζνα.

Υπέρ του θεάματος, της τέχνης, του πάθους και του αυθορμητισμού, κατά του οικουμενικού lif€style, του αποστειρωμένου «καθωσπρεπισμού», της κερδοσκοπίας και της παγκόσμιας show biz.

Υπέρ της Εθνικής, ενάντια στους θύλακες του ισοπεδωτισμού και στους δολοφόνους των μύθων.

Υπέρ του οργανωμένου και μαχητικού συνόλου μας, υπέρ της μεθοδικότητάς του, κατά της φλύαρης ανοησίας των μίντια και των λαλίστατων «προπονητών» της κερκίδας.
Υπέρ των συνειρμών που εξυψώνουν το ατομικό και συλλογικό φρόνημα, διαχωρίζοντας όμως πράγματα και καταστάσεις και σέβοντας τους κώδικες της αισθητικής μας, ενάντια στην αποσπασματικότητα και στη μιζέρια των υλιστών, στον τυφλό οπαδισμό και σε κάθε είδους γελοιότητα.