Μήθυμνα: τα πέντε κλειδιά

Ο νους ταξιδεύει… Ακόμα και με τα πιο μικρά πράγματα, μέσα από λεπτομέρειες και …ασήμαντες εικόνες. Αναζήτησα ιστορίες, ποιήματα χωρίς λέξεις, σύμβολα του υλικού και του άυλου κόσμου μας... Χρώματα, γεύσεις, ήχους και οσμές που απήγαγαν το συναίσθημα και τη σκέψη… που σφυρηλατήθηκαν μαζί, φτιάχνοντας τα πέντε οράματα-κλειδιά.

Τριγυρνώντας στην αγορά της Μήθυμνας άκουσα μια ιστορία. Δυο αδερφές γοργόνες είναι καταδικασμένες να ζούνε χωριστά. Εξόριστες της εποχής τους, παραμένουν διαιρεμένες στον ίδιο τόπο αλλά σε διαφορετική διάσταση. Η μια ταξιδεύει στα βάθη της ψυχής, η άλλη είναι φυλακισμένη με τα πανίσχυρα δεσμά της ύλης. Σκοπός τους, το αντάμωμα… η λήξη του άδικου χωρισμού τους. Είδα το χάρτινο κάστρο μέσα στο οποίο μου είπαν πως έμενε η μια γοργόνα, στην πινακοθήκη της Μήθυμνας, κατασκευασμένο και ζωγραφισμένο από μικρά παιδιά. Αργότερα συνάντησα και τη μορφή μιας ξανθόμαλλης γοργόνας-Παναγιάς φυλακισμένης σε ξύλο, να κοιτά προς τη θάλασσα. Είχα την εντύπωση ότι βρήκα το πρώτο κλειδί. Από τη μια, μέσω της παιδικής σύλληψης, η αναζήτηση αρχέτυπων σχημάτων της ψυχής και απαρχών της ανθρώπινης ύπαρξης. Από την άλλη, η προσπάθεια αναπαράστασης της ουσίας των πραγμάτων μέσω της μορφής. Στη σύζευξή τους αυτή, σκέφτηκα, θα ανακάλυπτα και το δεύτερο κλειδί της αναζήτησής μου.

Έψαχνα για αρχέτυπες μορφές, μα δεν την συναντούσα πουθενά. Ώσπου, ανάμεσα στο αγελαίο πλήθος των ανυποψίαστων διαβατών, τον αναγνώρισα... ήταν μεταμφιεσμένος για να περνά απαρατήρητος. Ο αγαπημένος μου γενναίος ξερακιανός ιδαλγός! Περπατούσε περήφανος και μόνος σε μια γωνιά ενός γκουρμέ εστιατορίου ιππεύοντας ακόμα το γέρικο και ταλαίπωρο Ροσινάντε… Επέμεινε ότι μπορεί να τραυματίσει την άχαρη πραγματικότητα με την ιερή λόγχη των οραμάτων του. Φαίνονταν πιο ξερακιανός από ποτέ, μα πιο αποφασισμένος… Συνεχίσαμε μαζί. Γνωρίζαμε και οι δυο ότι είχε το δεύτερο κλειδί, αλλά και ότι αυτό το κλειδί δεν ήταν το τελευταίο.

Με συνόδευσε παραπέρα. Ανεβήκαμε στο φωτισμένο γενοβέζικο κάστρο. Και οι δυο νιώθαμε ότι εκεί βρίσκονταν ο επόμενος προορισμός. Άκουσα να με καλεί το αυλικό τραγούδι. Τα τραγούδια μερικές φορές παραπλανούν αλλά και προμηνύουν... Ψάξαμε παντού, αλλά μάταια. Κατέβηκα μόνος τα σκαλοπάτια της καστροπολιτείας.

Το βουητό του πλήθους δυνάμωνε απειλητικά. Θέλησε να μου κόψει τις γέφυρες και οδηγήσει την αναζήτησή μου σε αποτυχία, δικαιώνοντας τους μάγους που απεργάζονται την καταστροφή μέσω της γραμμικής και ανίερης λογικής της αστικής ανθρωπομάζας. Ζήτησα άσυλο σε κείνο το χάρτινο κάστρο της γοργόνας. Μύρισα τα νυχτολούλουδα και μάζεψα τους σπόρους… νέες γέφυρες για να φτιάξω με χρώματα και ευωδίες. Μπήκα ξανά μέσα στην πινακοθήκη και κείνη μου έδειξε ψηλά, και μου ‘δωσε το μήλο, καλώντας με να ανέβω τη σκάλα του κτηρίου και προτρέποντάς με να το δώσω ...«στην καλλίστη». Και απ’ όλα τα εκθέματα, επέλεξα την αναπαράσταση της Ομορφιάς με το ολόλευκο πέπλο, εκτεθειμένη και απλωμένη στου κάστρου τα σκαλιά. Από μακριά φάνταζε ως δισκοπότηρο το τέλος της ανάβασης... Ελπίζω μόνο να μην αντίκρισα, δίχως να το καταλάβω, την τυφλή Νέμεση με το σάβανό της να κατρακυλά και να ξετυλίγει τη γυμνή της αδυναμία… γιατί αλίμονό μας, τώρα που ερήμωσαν τα κάστρα.

Τότε αναλογίστηκα ξανά τις ερμηνείες που τις προάλλες έδωσα σε κείμενα νεορομαντικών. «Τι είναι καλό;» Ότι είναι δίκαιο, γενναίο και όμορφο μαζί… έτρεφα τη ψευδαίσθηση. Κατά βάθος γνώριζα… γνώριζα πως η αλήθεια κατοικεί πέραν του καλού και του κακού. Όχι, με το τρίτο κλειδί δεν τελειώνει η αναζήτηση.

Ο νους μου έμεινε σε κείνα τα συγγράμματα. Το επόμενο κλειδί, υπέθεσα, θα ήταν η θέληση για δύναμη και η κυριαρχία του ευγενούς, όμορφου, εύρρωστου και πειθαρχημένου καβαλάρη… Και το πέμπτο κλειδί, η ανώτερη ηθική που γεννάει την ιδέα μέσω της πράξης. Κατέβηκα τα σκαλιά, δίχως να κοιτάξω πίσω. Μετέθεσα αυτοβούλως την αναζήτηση για κάποιον άλλο χρόνο, στον ίδιο πανάρχαιο και φορτισμένο τόπο.

Δεν γνωρίζω αν τα κλειδιά που ανακάλυψα ανοίγουν λουκέτα. Μικρά πράγματα, μεγάλος κόσμος… Μυστηριακές υπάρξεις που ζουν σε μια παράξενη σφαίρα, πέρα και πάνω από κάθε συμβατότητα. Αλλά αν υπάρχει σωτηρία της ψυχής, τότε αυτή ίσως να περνάει μέσα από μικρά υλικά και άυλα πράγματα που εμπεριέχουν λίγη απ’ την ουσία και την καταγωγή του κόσμου, που οδηγούν τον άνθρωπο να σπάει τα δεσμά του χρόνου και να βάζει πλώρη για άλλες διαστάσεις.