Πρόταση Επιχειρησιακού Προγράμματος "ΠΕΡΣΕΑΣ"

…για την ανάπτυξη του Δήμου Λέσβου

Για να μπορέσουμε να διαχειριστούμε επιτυχώς τα νέα δεδομένα που έρχονται μαζί με τον διευρυμένο Δήμο και ταυτοχρόνως προαναγγέλλουν μια νέα πραγματικότητα, απαιτείται ένα σύγχρονο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα για την Ανάπτυξη του Δήμου Λέσβου. Στη νέα Δομή που ονομάζεται «Καλλικράτης», η οργάνωση και ο συντονισμός είναι το κλειδί. Πριν επιβληθεί λοιπόν η Δομή («στρουκτούρα») στον Άνθρωπο --κάτι που στη συγκεκριμένη περίπτωση ενδεχομένως να συνεπάγεται και με από-συντονισμό-- πρέπει ο Άνθρωπος να επιβληθεί πρώτος στη Δομή. Σε αυτή τη φάση παρουσιάζεται μια πρώτη μορφή που θα μπορούσε να έχει αυτό το πρόγραμμα-πλαίσιο για την ανάπτυξη, το οποίο φέρει το όνομα «ΠΕΡΣΕΑΣ», έτσι ώστε να γίνει ευρέως κατανοητή η προτεινόμενη κατεύθυνση ανάπτυξης, αλλά και ο τρόπος οργάνωσης και δράσης-επίτευξης αναπτυξιακών στόχων. Το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα θα κινείται σε τρεις βασικούς άξονες: περιβάλλον, πολιτισμός και οικονομία.

Η Κεντρική Επιτροπή, η οποία θα αποτελεί το ανώτατο όργανο σχεδιασμού πολιτικής του Δήμου και θα δώσει την ολοκληρωμένη μορφή του παρόντος προγράμματος, θα είναι επταμελής. Θα αποτελείται από τρεις (3) αντιδημάρχους, τρεις (3) επιστημονικούς συμβούλους και θα προεδρεύει ο Δήμαρχος. Για κάθε βασικό άξονα θα είναι υπεύθυνοι δύο (2) αντιδήμαρχοι. Ο κάθε ένας από αυτούς τους άξονες θα περιλαμβάνει διαφόρους τομείς, οι οποίοι θα ξεκαθαριστούν όταν θα παρθούν οι τελικές αποφάσεις (σε εθνικό επίπεδο) ως προς το ποιες υπηρεσίες καταργούνται και ποιες εξακολουθούν να υφίστανται, δηλαδή όσον αφορά τον αριθμό και τις αρμοδιότητες υπηρεσιών του δήμου. Για παράδειγμα, στον άξονα «περιβάλλον» θα μπορούσαν να περιλαμβάνονται οι τομείς: ενέργεια, διαχείριση ακτών και υδάτινου περιβάλλοντος, διαχείριση αποβλήτων και αντιμετώπιση ρύπανσης, χωροταξία και ανάπλαση οικισμών, πολιτική προστασία, προστασία βιοποικιλότητας και διαχείριση τοπίου. Στον άξονα «πολιτισμός» θα μπορούσαν να περιλαμβάνονται η παιδεία, η κοινωνική πρόνοια, η ασφάλεια, η υγεία, η διοργάνωση εκδηλώσεων και εκθέσεων, ο αθλητισμός, η διασπορά (η επικοινωνία και η συνεργασία με τους αποδήμους), τα δίκτυα και οι βασικές υποδομές (βιολογικοί καθαρισμοί, ύδρευση, αποχέτευση, οδοποιία, κλπ), οι μεταφορές-επικοινωνίες (μέσα μεταφοράς, ρυθμίσεις κυκλοφορίας, χώροι στάθμευσης, δημοτικές συγκοινωνίες, κλπ) και οι υπηρεσίες διοίκησης του δήμου. Στον άξονα «οικονομία» θα μπορούσαν να περιλαμβάνονται οι τομείς: αγροτική ανάπτυξη, αλιεία, τουρισμός, επιχειρηματικότητα και εργασία/ απασχόληση. Στόχος θα είναι μια όσον το δυνατόν καλύτερη κάλυψη του φάσματος. Οι τομείς θα καθοριστούν τελικώς μετά από συνεδριάσεις της Κεντρικής Επιτροπής.

Για κάθε τομέα θα συσταθεί μια επιτροπή παρακολούθησης, η οποία μπορεί να είναι η ίδια και για περισσότερους από έναν τομείς. Η επιτροπή παρακολούθησης θα είναι τριμελής ή πενταμελής. Στην επιτροπή αυτή θα συμμετέχει τουλάχιστον ένας δημοτικός σύμβουλος (επιθυμητή η γνώση του ως προς το αντικείμενο), τουλάχιστον ένας επιστημονικός υπεύθυνος (επιθυμητή η επιστημονική του εμπειρία ως προς το αντικείμενο) και -αναλόγως της επιτροπής- ένας εκπρόσωπος συλλόγου εθελοντών ή ΜΚΟ (Μη Κυβερνητικής Οργάνωσης). Οι πρόεδροι της κάθε επιτροπής θα ορίζονται μετά από ψηφοφορία μεταξύ των μελών. Οι επιτροπές, πέρα από εισηγήσεις των αρμοδίων υπηρεσιών, θα δέχονται και θα ενθαρρύνουν εισηγήσεις ομάδων πολιτών δια των εκπροσώπων τους. Με αυτόν τον τρόπο θα αναβαθμιστεί ο ρόλος των συλλόγων (δηλαδή της συλλογικής δράσης/ παρέμβασης ενεργών πολιτών), θα επανεκτιμηθεί η αξία της ενασχόλησης με τα κοινά, θα επιτευχθεί ένας πιο ουσιαστικός ρόλος/ συμμετοχή των πολιτών στις αποφάσεις, και θα δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις οικοδόμησης της Κοινωνίας των Πολιτών.

Κάθε ένας από τους παραπάνω τομείς θα περιλαμβάνει διαφόρους κλάδους. Για παράδειγμα, όσον αφορά τον άξονα «περιβάλλον», στον τομέα της ενέργειας θα περιλαμβάνονται οι εξής κλάδοι: α) ηλεκτρική ενέργεια και β) ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, οι οποίοι θα καταλήγουν σε συγκεκριμένες δράσεις(-στόχους), όπως α) πολιτικές εξοικονόμησης ενέργειας, β) αξιοποίηση αιολικής ενέργειας, γ) αξιοποίηση βιομάζας, δ) αξιοποίηση υδροηλεκτρικής ενέργειας, ε) αξιοποίηση γεωθερμικής ενέργειας, κλπ. Στον τομέα της διαχείρισης αποβλήτων και αντιμετώπισης ρύπανσης θα περιλαμβάνονται οι κλάδοι: α) διαχείριση απορριμμάτων, β) καθαριότητα οδών και αναβάθμιση-ανάπλαση κοινόχρηστων χώρων, γ) αντιμετώπιση ρύπανσης και θορύβου, τα οποία θα καταλήγουν σε συγκεκριμένες δράσεις(-στόχους), όπως α) δημιουργία υπηρεσίας ανακύκλωσης και ευρεία ανάπτυξη υποδομών ανακύκλωσης, β) βελτίωση συστήματος αποκομιδής απορριμμάτων, γ) συντήρηση κάδων καθαριότητας (π.χ. πλύσιμο κάδων, οχήματα, ανθρώπινο δυναμικό), δ) ενέργειες κομποστοποίησης, ε) ενέργειες καλλιέργειας περιβαλλοντικής συνείδησης στους πολίτες, στ) τακτική συντήρηση και αύξηση αριθμού χώρων πρασίνου, πάρκων και παιδικών χαρών, ζ) εικαστικές/ λειτουργικές αναπλάσεις κοινόχρηστων και κοινωφελών χώρων, κλπ. Ενδεικτικά, διάφορες άλλες δράσεις-στόχοι θα μπορούσαν να είναι η απογραφή και αξιοποίηση κινητής και ακίνητης περιουσίας του Δήμου, η δημιουργία εγκαταστάσεων φιλοξενίας/ μέριμνας αδέσποτων ζώων και η αναδιοργάνωση της υπηρεσίας, η δημιουργία περιφερειακών χώρων στάθμευσης, η βελτίωση της πρόσοψης των κτιρίων σε κεντρικούς δρόμους και πλατείες, η ανάπλαση των εισόδων και εξόδων των οικισμών, η ανάπλαση της εικόνας του λιμανιού και του αεροδρομίου, μια σειρά ενεργειών που αφορούν την προώθηση των εναλλακτικών μορφών τουρισμού (αγροτουρισμός, θρησκευτικός τουρισμός, ιαματικός τουρισμός, κ.α.), η οργάνωση γραφείου στήριξης επιχειρηματικότητας, κλπ. Η κάθε επιτροπή παρακολούθησης -μετά τις πρώτες συνεδριάσεις της- θα καθορίσει τους κλάδους και τις συγκεκριμένες δράσεις(-στόχους) της. Η επίτευξη των δράσεων(-στόχων) αυτών θα οδηγήσει στην ανάπτυξη που οραματιζόμαστε.

Όλες οι αποφάσεις των επιτροπών παρακολούθησης θα διαβιβάζονται προς τον αρμόδιο αντιδήμαρχο προς έγκριση και εφαρμογή (κατ’ ουσία, οι επιτροπές παρακολούθησης θα στηρίξουν σημαντικά το έργο των αντιδημάρχων όσον αφορά τον σχεδιασμό). Τυχόν κωλύματα και κάθε είδους προβλήματα που ενδεχομένως να προκύπτουν, θα εξετάζονται από την Κεντρική Επιτροπή. Γενικότερα, η Κεντρική Επιτροπή θα συνεδριάζει τακτικά ώστε να ενημερώνεται για την πορεία και τα πεπραγμένα των επιτροπών παρακολούθησης. Ο ρόλος της θα είναι συντονιστικός, υποστηρικτικός ή/ και διαμεσολαβητικός όπου χρειαστεί.

Η πρόταση του επιχειρησιακού αυτού προγράμματος στοχεύει να συμβάλλει στο ΣΧΕΔΙΑΣΜΟ της ανάπτυξης του νησιού μας, καθώς η επίβλεψη και διασφάλιση της ορθής/ εύρυθμης λειτουργίας δια μέσου των υπηρεσιών και η προστασία πολιτιστικού και περιβαλλοντικού αποθέματος, κλπ, δεν μπορούν από μόνα τους (δίχως σχεδιασμό) να θέσουν θεμέλια ανάπτυξης και προόδου [αν και σήμερα, σε πολλές περιπτώσεις όπως όλοι βλέπουμε και γνωρίζουμε, δεν υπάρχει ούτε διασφάλιση ορθής/ εύρυθμης λειτουργίας, ούτε προστασία…]. Εν τέλει, η τελική μορφή αυτού του επιχειρησιακού προγράμματος (που συνεχώς οικοδομείται κατά τω γίγνεσθαι) θα είναι το προϊόν μιας ιδιαίτερης ζύμωσης (δι)επιστημονικής γνώσης, εμπειρίας/ κατάρτισης και ενεργής συμμετοχής.

Ευάγγελος Σπ. Παυλής

Υπ. Διδάκτωρ Γεωγραφίας

Τοπικός Σύμβουλος Παμφίλων