Επιστολές-παρεμβάσεις Περιβαλλοντικού Συλλόγου Παμφίλων

Οι επαφές και ο αγώνας για την παύση της λειτουργίας του πυρηνελαιουργείου-σαπωνοποιείου της ΕΑΣΛ στα Πάμφιλα και για μια ορθότερη διαχείριση των αποβλήτων (και της ελαιοπυρήνας) των πυρηνελαιουργείων/ ελαιοτριβείων/ τυροκομείων της Λέσβου συνεχίζονται... Εξάλλου, αυτό είναι κάτι που μπορεί να αποφέρει σημαντικό κέρδος και στους ίδιους τους αγρότες, οι οποίοι πρέπει να το συνειδητοποιήσουν διεκδικώντας αυτό που δικαιούνται. Εμείς έχουμε δηλώσει πολλές φορές ότι είμαστε διατεθειμένοι να βοηθήσουμε προς αυτήν την κατεύθυνση με όποιο τρόπο μπορούμε. Για το νησί μας, υπάρχουν εναλλακτικές λύσεις ορθής διαχείρισης της ελαιοπυρήνας. Εκτιμώ επίσης ότι από το Υπουργείο Περιβάλλοντος πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη έμφαση στην καταγραφή των καλών πρακτικών σε πανελλήνιο επίπεδο, έτσι ώστε να εφαρμοστούν κατά περίπτωση, διότι παρουσιάζονται προβλήματα σε όλη την χώρα.

Για να έχετε μια συνολικότερη ενημέρωση, διαβάστε και την εξής επιστολή που πρόσφατα δημοσιεύτηκε στον τοπικό τύπο: http://lesvos-activism.blogspot.com/2010/09/2952009.html 

ΕΠΙΣΤΟΛΕΣ ΠΡΟΣ ΥΠΟΥΡΓΟΥΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΚΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΗΣ ΕΑΣ ΛΕΣΒΟΥ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΝΑΓΚΗ ΑΠΟΜΑΚΡΥΝΣΗΣ ΤΩΝ ΟΧΛΟΥΣΩΝ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡΑΛΙΑ ΠΑΜΦΙΛΩΝ

Πάμφιλα, 2 / 8 / 2010

ΠΡΟΣ: Υπουργό Περιβάλλοντος

            Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης

             Γ.Γ Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου

             Νομάρχη Λέσβου

             Ειδική Υπηρεσία Επιθεωρητών Περιβάλλοντος

             Γενικό Επιθεωρητή Δημόσιας Διοίκησης

             Εισαγγελέα Πρωτοδικών       

ΚΟΙΝ:  Δ/νση ΠΕΧΩ Β. Αιγαίου

Δ/νση Ανάπτυξης ΝΑ Λέσβου

Δ/νση Υγείας-Πρόνοιας ΝΑ Λέσβου

Με την υπ’ αριθ’ 627/14.30/31-03-2009 Απόφαση της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Λέσβου επιβλήθηκε στο πυρηνελαιουργείο της Ένωσης Αγροτικών Συνεταιρισμών Λέσβου (ΕΑΣΛ) ποινή προσωρινής και μερικής διακοπής λειτουργίας. Επίσης, με την υπ’ αριθ’ 7629-537/ΑΦ. 6.1.5.4γ/Φ118/06.04.2009 ανακλήθηκε η Απόφαση Ανανέωσης Περιβαλλοντικών Όρων του βιομηχανικού συγκροτήματος. Με την υπ’ αριθ’ 5322/25-9-2009 Πράξη Βεβαίωσης Παράβασης η Ειδική Υπηρεσία Επιθεωρητών Περιβάλλοντος (ΕΥΕΠ) βεβαίωσε πλείστες παραβάσεις εις βάρος της Ένωσης Αγροτικών Συνεταιρισμών Λέσβου που αφορούσαν τη λειτουργία τόσο του πυρηνελαιουργείου, όσο και του σαπωνοποιείου της (βλ. παραβάσεις εγκεκριμένων περιβαλλοντικών όρων σχετικά με την πρόληψη αέριας ρύπανσης και τη διάθεση υγρών και στερεών αποβλήτων). Παράλληλα, υπάρχει η από 14/4/2009 καταγγελία περισσοτέρων των 600 επωνύμων κατοίκων της ευρύτερης περιοχής (δηλαδή της συντριπτικής πλειοψηφίας των κατοίκων, αν εξαιρέσουμε τους περισσότερους υπερήλικες και ανηλίκους), αλλά και η από 1/4/2009 καταγγελία του συλλόγου ερασιτεχνών αλιέων που ζητάνε από το κράτος μια ασφαλή διαβίωση και προστασία του (υποβαθμισμένου πλέον) φυσικού και ανθρωπογενούς περιβάλλοντος, των περιουσιών, της υγείας και των κατοχυρωμένων δικαιωμάτων τους, μέσω της οριστικής διακοπής λειτουργίας στο πυρηνελαιουργείο-σαπωνοποιείο και της απόδοσης ευθυνών κατά παντός υπευθύνου. Αξίζει να σημειωθεί ότι παρόλο που υπήρχαν καταγγελίες και για το σαπωνοποιείο, αυτό εξαιρέθηκε της ποινής προσωρινής διακοπής λειτουργίας, με την επίσημη αιτιολογία ότι δεν υπήρχαν καταγγελίες, γεγονός που έχουμε καταγγείλει στον Εισαγγελέα την 1/2/2010. Επίσης, ο Συνήγορος του Πολίτη έχει απευθύνει επιστολές σε όλους τους αρμοδίους φορείς για το θέμα υποστηρίζοντας τα δίκαια χρόνια αιτήματα εκατοντάδων πολιτών (π.χ. υπ’ αριθ’ 10.279.2/5-8-2008). Μάλιστα, εκκρεμούν ενώπιον του κυρίου Εισαγγελέα Πρωτοδικών σειρά ποινικών υποθέσεων που αφορούν τη λειτουργία και αδειοδότηση του εν λόγω συγκροτήματος. Αν εξετασθεί το ιστορικό της επιχείρησης, θα διαπιστωθεί μια χρόνια και συνεχιζόμενη παραβατικότητα και μια απαξιωτική συμπεριφορά προς τους νόμους και τους κατοίκους, κάτι που έχει φυσικά άμεσο και καθημερινό αρνητικό αντίκτυπο στην ποιότητα ζωής των κατοίκων και στην ποιότητα του περιβάλλοντος. Παρά ταύτα, η πολιτεία δεν δίνει λύση στο πρόβλημα, παρόλο που υπάρχουν εναλλακτικοί τρόποι διάθεσης ελαιοπυρήνας, αλλά και παρόλο του ότι πρέπει να επιβληθεί (λόγω της έντονης παραβατικότητας της ΕΑΣΛ, του άμεσου προβλήματος που έχει δημιουργηθεί, της χρόνιας αδιαλλαξίας και μη συμμόρφωσης από πλευράς της επιχείρησης, της παλαιότητας του εργοστασίου, κλπ) δρομολόγηση μετεγκατάστασης σε ένα βιομηχανικό συγκρότημα που -ούτως ή άλλως- προβλέπεται να μετεγκατασταθεί το μέγιστο σε 9 χρόνια, βάσει του Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου και συγκεκριμένα του Ν. 3325/2005.

Σκοπός της παρούσας επιστολής είναι να καταδείξει την παθητική/ ουδέτερη -και σε κάθε περίπτωση ανεπαρκή- στάση της Πολιτείας στο προκείμενο ζήτημα και έναντι των πολιτών και του περιβάλλοντος, ώστε να διερευνηθούν από τους αρμοδίους οι αιτίες που προκαλούν αυτή την στάση, να αποδοθούν ευθύνες και φυσικά να δοθεί μια οριστική λύση στο πρόβλημα, όπως πρέπει σε μια ευνομούμενη πολιτεία.

Σύμφωνα με αυτοψία που πραγματοποιήθηκε στις 19 Μαΐου 2010 (συνημμένο 1) από υπαλλήλους της Δ/νσης ΠΕΧΩ Β. Αιγαίου διαπιστώθηκε ότι ο ακάλυπτος χώρος της μονάδας ήταν ελεύθερος από ελαιοπυρήνα, ότι επιδιορθώθηκε ένας τσιμεντένιος αγωγός, ότι υπάρχουν (πλέον) βιβλία μέτρησης θερμοκρασίας και καυσαερίων, ότι αγοράστηκαν όργανα μέτρησης καυσαερίων, ότι τοποθετήθηκε ένα σύστημα αποκονίωσης και ότι φυτεύτηκαν αλόφυτα, όπως αναφέρεται στο σχετικό πρωτόκολλο αυτοψίας. Βάσει λοιπόν των παραπάνω, η υπηρεσία ευκόλως συμπεραίνει ότι «υπήρξε σοβαρή καταβολή προσπάθειας για οργάνωση και νοικοκύρεμα», ότι «έχουν εκπληρωθεί σε ικανοποιητικό βαθμό οι ελλείψεις που κατέγραψαν οι Επιθεωρητές Περιβάλλοντος» και ότι, εν γένει, θα μπορούσε να εγκριθεί η επαναλειτουργία.

Επειδή, θεωρούμε βασίμως ότι τέτοια συμπεράσματα απέχουν από την πραγματικότητα και αποποιούνται της κοινωνικής ευθύνης των δημοσίων υπηρεσιών και των αρχών (καθώς οι κάτοικοι ζητούν ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ), θα θέλαμε να θέσουμε υπόψη Σας τα εξής στοιχεία:

α) Φωτογραφίες του αύλειου χώρου της ΕΑΣΛ (10 Ιούλιου 2010) (συνημμένο 2), όπου εδώ και καιρό υπάρχουν μεγάλες ποσότητες εκτεθειμένης ελαιοπυρήνας (δίχως εγκεκριμένη ΜΠΕ). Οι ποσότητες αυτές (υπάρχουν μέχρι σήμερα) βρίσκονται σε αύλειο χώρο εντός του εργοστασίου και δεν είναι διακριτές από το δρόμο. Παρόλο που έχουν γίνει σχετικές καταγγελίες για να διερευνηθεί η αιτία της δυσοσμίας που υπάρχει στην περιοχή, όπως και η λειτουργία του σαπωνοποιείου, καμία αρμόδια υπηρεσία δεν προέβη στους απαραίτητους ελέγχους. Σημειώνεται ότι οι αυτοψίες των αρχών παρόλο που θα έπρεπε να είναι συχνότατες (λόγω της παλαιότητας των εγκαταστάσεων, λόγω του βεβαρημένου ιστορικού αλλά και ιδιαιτέρως λόγω των παραπόνων/ καταγγελιών των κατοίκων), είναι ελάχιστες (και αυτές γίνονται μετά από ενέργειές μας).

Επιτρέψτε μας λοιπόν, βάσει της πολύχρονης εμπειρίας από την παρακολούθηση αυτού του θέματος, να Σας καταθέσουμε τις ενστάσεις μας για την αδικαιολόγητη ολιγωρία και ανεπάρκεια των ελεγκτικών μηχανισμών, όπως αυτή αποδεικνύεται και από τις ελλείψεις που καταγράφει το πόρισμα των Επιθεωρητών Περιβάλλοντος, οι περισσότερες από τις οποίες κάλλιστα θα μπορούσαν να διαπιστωθούν με γυμνό μάτι σε μια οποιαδήποτε αυτοψία τοπικής υπηρεσίας, πράγμα που δεν έγινε ποτέ. Επιπλέον, για ακόμη μια φορά διαπιστώνεται η απαξιωτική συμπεριφορά εκ μέρους της ΕΑΣΛ προς τους κατοίκους (τους οποίους ταλαιπώρησε με δυσοσμία ακόμα και το διάστημα που το πυρηνελαιουργείο είναι σφραγισμένο, εν όψει και της θερινής περιόδου), γεγονός που πρέπει να ληφθεί υπόψη, καθώς η επιβολή κυρώσεων σε τέτοιες περιπτώσεις είναι ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΗ κατά παντός υπευθύνου.

β) Βάσει του πορίσματος ΕΥΕΠ και της σημερινής κατάστασης, πέραν του ότι τελικά υπάρχουν μεγάλες ποσότητες εκτεθειμένου ελαιοπυρήνα στον αύλειο χώρο της δραστηριότητας γεγονός γνωστό στους κατοίκους του χωριού, δεν διασφαλίστηκε ακόμη η διαφυγή ελαιοπυρήνα/ υγρών αποβλήτων προς όμορα ακίνητα ή/ και προς τη θάλασσα. Ενδεικτικά, αναφέρουμε ότι εκπρόσωπος του συλλόγου μας επισκέφτηκε την περιοχή την 10 Ιουλίου 2010 διαπιστώνοντας ότι πλησίον της ψαροταβέρνας «Λιμανάκι» υπήρχε (μικρή) εκροή υγρών σκούρου χρώματος στη θάλασσα, γεγονός που θα πρέπει να ελεγχθεί από τους αρμοδίους (καθώς οι εκροές αναμένεται να είναι μεγαλύτερες τους μήνες εκτός θέρους). Υπενθυμίζουμε την καταγγελία του συλλόγου των ερασιτεχνών ψαράδων βάσει της οποίας το λιμανάκι που αράζουν τις βάρκες τους έχει μετατραπεί σε «βούρκο αποβλήτων χρώματος μαύρου με επιπλέοντα έλαια και αφρούς» (βλ. συνημμένο 3). Επιπλέον, παρατηρούνται σοβαρές ελλείψεις, κατά την ενημέρωση μας, κάποιες από τις οποίες αναφέρονται ενδεικτικά: i) δεν διασφαλίστηκε ακόμη η πραγματοποίηση χλωρίωσης στα υγρά απόβλητα, ii) δεν αξιολογήθηκε επαρκώς το σύστημα αφυδάτωσης ιλύος, iii) δεν υπήρξε πληροφόρηση όσον αφορά τη διαχείριση στερεών αποβλήτων, iv) εκκρεμεί η ποινική υπόθεση που αφορά σε περιστατικό της πυρκαγιάς σε αποθήκες της ΕΑΣΛ (11/2008) σε μια περίοδο που η μονάδα δεν διέθετε πιστοποιητικό πυρασφάλειας (η πυρκαγιά ήταν μεγάλη και έθεσε σε κίνδυνο όλη την ευρύτερη περιοχή) προς απόδοση ευθυνών (συνημμένο 4), v) δεν διασφαλίστηκε η ασφαλής διαχείριση του εξανίου το οποίο χρησιμοποιείται ως διαλύτης από την ΕΑΣΛ (οι υπηρεσίες οφείλουν να ενημερώνονται για τις ποσότητες εξανίου που αγοράζονται, και να ελέγχουν αυτές που διατίθενται στην ατμόσφαιρα, καθώς, όπως γνωρίζετε, το εξάνιο αποτελεί μια καρκινογόνο ουσία και οι αρχές πρέπει να μεριμνάνε την ορθή χρήση της, ειδικά όταν η χρήση γίνεται σε κατοικημένη περιοχή), vi) δεν διασφαλίστηκε η συστηματική συντήρηση και ο τακτικός έλεγχος των μηχανημάτων και των εγκαταστάσεων.. Ενδεχομένως να υπάρχουν και πολλές άλλες ελλείψεις... Φυσικά οι σημερινές εγκαταστάσεις (συμπεριλαμβανομένων και των μηχανημάτων) και γενικά η όψη του πυρηνελαιουργείου-σαπωνοποιείου θυμίζει κάποια εγκαταλελειμμένη βιομηχανική μονάδα των αρχών του προηγουμένου αιώνα και όχι κάποιο σύγχρονο και ενεργό βιομηχανικό συγκρότημα, κάτι που σύμφωνα και με τη Δ/νση ΠΕΧΩ, απέχει σημαντικά από τα πρότυπα βιομηχανικής μονάδας τροφίμων και ποτών Ομάδας 9 της ΚΥΑ 15393/2332 ΦΕΚ 1022 Β/ 5. Αυγ. 2002.

Από που λοιπόν προκύπτει το επιστημονικό συμπέρασμα ότι «έχουν εκπληρωθεί σε ικανοποιητικό βαθμό οι ελλείψεις που κατέγραψαν οι Επιθεωρητές Περιβάλλοντος» και ότι, εν γένει, θα μπορούσε να εγκριθεί η επαναλειτουργία, τα οποία αναγράφονται στο πρωτόκολλο αυτοψίας της 19/5/20010; Διασταυρωμένες πηγές μας αναφέρουν ότι «η Περιφέρεια ετοιμάζεται να δώσει νέα άδεια στην ΕΑΣΛ επικαλούμενη λίγες υποτυπώδεις βελτιώσεις από πλευράς της επιχείρησης».

γ) Το γεγονός ότι συγκεκριμένες ενέργειες μετεγκατάστασης του πυρηνελαιουργείου-σαπωνοποιείου αποτέλεσαν κατ’ επανάληψη όρο της περιβαλλοντικής αδείας (ΜΠΕ) που ουδέποτε τηρήθηκε από το 2007 (βάσει απόφασης Νομαρχιακού Συμβουλίου), πρέπει σαφώς να ληφθεί υπόψη από τις αρμόδιες υπηρεσίες της Περιφέρειας Β. Αιγαίου και της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Λέσβου, αλλά και, κατ’ επέκταση, από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης. Με άλλα λόγια, είναι αδιαμφισβήτητο γεγονός ότι η διοίκηση της ΕΑΣΛ δεν τηρεί καμία δέσμευσή της ως προς τη μετεγκατάστασή της, δίχως να υπάρχουν συνέπειες για αυτήν. Απεναντίας, προσπαθεί συνεχώς να «κερδίζει χρόνο» (με την ανοχή της Πολιτείας) λειτουργώντας καθ’ αυτόν τον απαράδεκτο τρόπο το πυρηνελαιουργείο και το σαπωνοποιείο της (εις βάρος των πολιτών και του περιβάλλοντος), καθότι το σαπούνι και ειδικά το πυρηνέλαιο της αποφέρουν σημαντικά έσοδα, όπως αναφέρεται σε δημοσίευμα του «Εμπρός» της 29/7/2010. Επί τούτου, θα θέλαμε να σας μεταφέρουμε την αγανάκτηση πολλών ελαιοπαραγωγών της Λέσβου όσον αφορά τη σημερινή διάθεση του μοναδικού αυτού λεσβιακού προϊόντος στην αγορά και τη διαχείριση των αποβλήτων του, που υπό άλλες συνθήκες θα μπορούσαν να προσφέρουν αξιόλογα κέρδη στους ελαιοπαραγωγούς, κάτι που όμως δε συμβαίνει. Και αυτό, όπως καταλαβαίνετε, είναι κάτι που πρέπει να προβληματίσει και να απασχολήσει σε πολλά επίπεδα τους αρμοδίους της αγροτικής ανάπτυξης, και όχι μόνο...

Η αδικαιολόγητη ανεκτικότητα/ ανεπάρκεια των αρμοδίων υπηρεσιών και αρχών, αλλά και η αποποίηση των αρμοδίων από τις τεράστιες κοινωνικές και πολιτικές τους ευθύνες όλα αυτά τα χρόνια, «φόρτωσαν» το πρόβλημα στις «πλάτες» των πολιτών, οι οποίοι αναγκάζονται να υπομένουν εσαεί τέτοιες απαράδεκτες συμπεριφορές. Στο σημείο αυτό οφείλουμε να Σας ενημερώσουμε ότι αίσθηση προκαλεί στο κοινό το γεγονός ότι ο Πρόεδρος και τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου της ΕΑΣΛ, είναι ενεργά πολιτικά πρόσωπα του κυβερνώντος κόμματος, τα οποία δημιουργείται η εντύπωση ότι επιδιώκουν και εντέλει πιθανόν να απολαμβάνουν ευνοϊκότερης μεταχείρισης με σκοπό τη διαιώνιση της λειτουργίας της ΕΑΣΛ στα Πάμφιλα ως έχει και συγχρόνως τη διαιώνιση αυτού του προβλήματος, εις βάρος του περιβάλλοντος και του ανθρώπου, και φυσικά της «πράσινης ανάπτυξης». Θεωρούμε όμως ότι ο κάθε εκπρόσωπος φορέα και η κάθε Υπεύθυνη Αρχή πάντοτε έχει ένα λόγο παραπάνω να αφουγκράζεται το κοινό περί δικαίου αίσθημα, και πρωτίστως να σέβεται τους νόμους και τις στοιχειώδεις ανάγκες/ δικαιώματα του κοινωνικού συνόλου. Τα παραπάνω αναφέρονται καθώς εκτιμάμε ότι πρέπει να τα γνωρίζει η Ελληνική Κυβέρνηση, δεδομένου του ότι έχει εκδηλώσει την πρόθεση να συγκρουστεί με βλαπτικές συμπεριφορές που εν πολλοίς ευθύνονται για αυτή τη δυσχερή θέση που βρίσκεται σήμερα ο τόπος μας. Η εν λόγω υπόθεση μπορεί να έχει και ευρύτερες διαστάσεις, κάτι που ίσως ενδυναμώνει και την ανάγκη έρευνας από τον Γενικό Επιθεωρητή Δημόσιας Διοίκησης (στον οποίο έχουμε απευθυνθεί με αναλυτική επιστολή μας και απευθυνόμαστε εκ νέου λόγω νέων στοιχείων) ή από άλλη αρμόδια υπηρεσία/ αρχή.

Επίσης, αιτούμαστε την επανεξέταση με πραγματικά δεδομένα της αδείας λειτουργίας της ΕΑΣΛ, βάσει της παρ. 4 του άρθρου 13 του Ν. 2516/97, της παρ. 3 του άρθρου 10 του Ν.3325/2005, της συνεχιζόμενης παραβατικότητας της ΕΑΣΛ, αλλά και του γεγονότος ότι η επιχείρηση δίχως να έχει σε ισχύ έγκριση περιβαλλοντικών όρων, εδώ και ενάμιση χρόνο λειτουργεί παρανόμως (όπως έκανε και κατά το διάστημα 18/1/2006 έως 30/5/2007, κάτι που έχουμε καταθέσει ενώπιον του αρμοδίου Εισαγγελέα) εν γνώσει των αρχών (βλ. συσσώρευση ελαιοπυρήνας, αυθαίρετη λειτουργία υπολοίπων μονάδων) ενώ θα έπρεπε κανονικά, όπως όλοι γνωρίζουμε, να είχε σφραγιστεί. Προς απόδειξη του παραπάνω ισχυρισμού, Σας προσκομίζουμε το υπ’ αριθ’ 1669/20-05-2009 αποτέλεσμα αυτοψίας της Δνσης Υγείας-Πρόνοιας (συνημμένο 6), την από 14/1/2010 επιστολή του συλλόγου μας προς ΠΕΧΩ και Δ/νση Ανάπτυξης Λέσβου (συνημμένο 7), το υπ’ αριθ’ πρωτ 186/28-01-2010 έγγραφο της ΝΑ Λέσβου (συνημμένο 8) στο οποίο γίνεται ανοιχτά λόγος για αυθαίρετη λειτουργία και την καταγγελία του συλλόγου μας την 1/2/2010 ενώπιον του Εισαγγελέως Πρωτοδικών Μυτιλήνης (συνημμένο 9). Επίσης Σας προσκομίζουμε εξώδικη δήλωση του συλλόγου την 1/11/2009 (συνημμένο 10) προς την Δ/νση Ανάπτυξης της ΝΑ Λέσβου και την Δ/νση ΠΕΧΩ με κοινοποίηση στο Υπουργείο Περιβάλλοντος και τον Εισαγγελέα Πρωτοδικών Μυτιλήνης. Η Υπουργός Περιβάλλοντος έχει ενημερωθεί με το από 2/12/2009 έγγραφό μας (συνημμένο 11). Ελπίζουμε πως το θέμα θα συζητηθεί και στη Βουλή των Ελλήνων.

Παρακαλούμε, όπως εξετασθούν όλα τα παραπάνω, διότι γίνεται σαφές ότι δεν πρόκειται απλά για «ένα ακόμα περιβαλλοντικό πρόβλημα», αλλά διαφαίνεται μεγάλη υποβάθμιση του φυσικού και ανθρωπογενούς περιβάλλοντος μιας κατοικημένης περιοχής και επιπλέον για μια συνειδητή και συνεχή καταπάτηση ανθρωπίνων δικαιωμάτων, στην οποία πρέπει να υπάρξει άμεση και ουσιαστική απάντηση/ παρέμβαση του Κράτους. Με άλλα λόγια, πρέπει άμεσα να παύσει η λειτουργία αυτού του πεπαλαιωμένου βιομηχανικού συγκροτήματος και να τεθούν σε εφαρμογή οι εναλλακτικές λύσεις.

Θα βρισκόμαστε ανά πάσα στιγμή στη διάθεσή Σας για περαιτέρω διευκρινίσεις ώστε να βοηθήσουμε το έργο της Πολιτείας. Αναμένουμε τις ενέργειές Σας.

ΣΥΝΗΜΜΕΝΑ:

1. Πρωτόκολλο αυτοψίας της Δ/νσης ΠΕΧΩ την 19/5/2010

2. Φωτογραφίες αύλειου χώρου της ΕΑΣΛ με μεγάλες ποσότητες εκτεθειμένης ελαιοπυρήνας

3. Δημοσιεύματα εφημερίδων «Αιολικά Νέα» και «Δημοκράτης»

4. Δημοσίευμα/ ρεπορτάζ εφημερίδας «Αιολικά Νέα»

5. Υπ’ αριθ’ 1669/20-05-2009 αποτέλεσμα αυτοψίας της Δνσης Υγείας-Πρόνοιας

6. 14/1/2010 επιστολή του περιβαλλοντικού προς ΠΕΧΩ και Δ/νση Ανάπτυξης Λέσβου

7. Υπ’ αριθ’ πρωτ 186/28-01-2010 έγγραφο της ΝΑ Λέσβου

8. Καταγγελία περιβαλλοντικού συλλόγου την 1/2/2010 ενώπιον του Εισαγγελέως Πρωτοδικών Μυτιλήνης

9. Εξώδικη δήλωση περιβαλλοντικού συλλόγου την 1/11/2009 προς την Δ/νση Ανάπτυξης της ΝΑ Λέσβου και την Δ/νση ΠΕΧΩ με κοινοποίηση στο Υπουργείο Περιβάλλοντος και τον Εισαγγελέα Πρωτοδικών Μυτιλήνης

10. Έγγραφο περιβαλλοντικού συλλόγου προς Υπουργό Περιβάλλοντος την 2/12/2009

Η παραπάνω επιστολή κατατέθηκε στην ίδια την Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης (την κ. Μπατζελή), που βρίσκονταν στο νησί μας τον Αύγουστο 2010. Κατά τη διάρκεια της παρέμβασής μου στη σύσκεψη, αναφέρθηκα στο γενικότερο πρόβλημα διαχείρισης των αποβλήτων, σε αναχρονιστικές πολιτικές που πηγαίνουν πίσω τον τόπο και σε μια σειρά από άλλα ζητήματα (π.χ. marketing), τα οποία εισακούστηκαν με προσοχή, παρουσία πολλών αγροτών και οργανωμένων αγροτικών συλλόγων/ φορέων.

Ως εκπρόσωπος του Περιβαλλοντικού Συλλόγου Παμφίλων και του Τοπικού Συμβουλίου Παμφίλων ζήτησα να μην ξανανοίξει το πυρηνελαιουργείο-σαπωνοποιείο στα Πάμφιλα (είναι γνωστό ότι εδώ και έξι χρόνια ζητάμε τη μετεγκατάστασή του), τεκμηριώνοντας απόλυτα τη θέση αυτή. Κατέθεσα γραπτή επιστολή του Συλλόγου και πολλά σχετικά στοιχεία ενώπιον της κ. Υπουργού (μεταξύ αυτών και εκατοντάδες υπογραφές-καταγγελίες πολιτών), συμπληρώνοντας ότι τέτοιου είδους πρακτικές δε συνάδουν με την «πράσινη ανάπτυξη» και ότι η Πολιτεία οφείλει να προστατεύσει τους πολίτες. Δεν υπήρξε καμία αμφισβήτηση στην αίθουσα (μόνο ο Πρόεδρος της ΕΑΣΛ που έχασε την ψυχραιμία του…) και η κ. Υπουργός υποσχέθηκε ότι θα ασχοληθεί με το θέμα.

Παρά ταύτα, μετά από μικρό χρονικό διάστημα υπογράφηκε νέα έγκριση περιβαλλοντικών όρων. Ως Περιβαλλοντικός Σύλλογος Παμφίλων θα ασκήσουμε κάθε νόμιμο δικαίωμά μας και ως ενεργοί πολίτες θα κάνουμε, για ακόμη μια φορά, το καθήκον μας. Ο τόπος μας αξίζει κάτι καλύτερο! Ας φροντίσουμε όλοι μαζί να το έχει... 

Πάμφιλα,  2 / 12 / 2009

ΠΡΟΣ: Υπουργό Περιβάλλοντος

ΚΟΙΝ: Ειδ. Γραμμ. Επιθεώρησης Περιβάλλοντος και Ενέργειας κα. Καραβασίλη Μαργαρίτα

ΣΥΝ: Όπως παρακάτω

ΘΕΜΑ: Διακοπή λειτουργίας και μετεγκατάσταση του πυρηνελαιουργείου-σαπωνοποιείου της Ένωσης Αγροτικών Συνεταιρισμών Λέσβου, της BP και της ΠΕΤΡΟΓΚΑΖ στο Δ.Δ. Παμφίλων της νήσου Λέσβου

Θέλουμε εν πρώτοις να σας συγχαρούμε θερμά από καρδιάς και να Σας ευχηθούμε δύναμη και κουράγιο στο έργο Σας. Η σύσταση του Υπουργείου Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής αποτελεί και για μας ιδιαίτερο σταθμό στους αγώνες μας και ουσιαστική δικαίωση για όλους τους Έλληνες Πολίτες που προσβλέπουν στο όραμα μιας Πράσινης Ανάπτυξης και στην εποικοδομητική αλληλεπίδραση Κράτους-Πολίτη για την προστασία του περιβάλλοντος από την αυθαιρεσία, από λογικές αναχρονιστικές και εκβιαστικά διλήμματα κλειστοφοβικών αναπτυξιακών μοντέλων εις βάρος του περιβάλλοντος, της ποιότητας ζωής και του κράτους δικαίου.

Με την παρούσα επιστολή ζητάμε την παρέμβασή Σας προς δρομολόγηση λύσης στο χρόνιο περιβαλλοντικό πρόβλημα και το μεγάλο κοινωνικό ζήτημα που έχει δημιουργηθεί από τη λειτουργία του πυρηνελαιουργείου-σαπωνοποιείου της ΕΑΣΛ, αλλά και των εγκαταστάσεων της BP και της ΠΕΤΡΟΓΚΑΖ στην παραλία του δημοτικού διαμερίσματος Παμφίλων του Δήμου Μυτιλήνης της νήσου Λέσβου. Όλες οι παραπάνω εγκαταστάσεις λειτουργούν σε απόσταση λίγων μέτρων από τους κατοικημένους οικισμούς των δημοτικών διαμερισμάτων των Παμφίλων (κατ’ ουσίαν εντός του οικισμού) και της Παναγιούδας (μόλις 200-250 μέτρα από τον οικισμό) που απαριθμούν 1300 μόνιμους κατοίκους και 700 μόνιμους κατοίκους αντίστοιχα. Πρέπει παράλληλα να σημειωθεί ότι η έντονη δυσοσμία από τη λειτουργία του πυρηνελαιουργείου που συνιστά ατμοσφαιρική ρύπανση απλώνεται σε όλο το Δήμο Μυτιλήνης (άνω των 30.000 κατοίκων).

Ως προς το βιομηχανικό συγκρότημα του πυρηνελαιουργείου-σαπωνοποιείου της ΕΑΣΛ, η εγκατάσταση αυτή λειτουργεί, ρυπαίνει και υποβαθμίζει το περιβάλλον, εντός των ορίων οικισμού, ο οποίος κηρύχθηκε «παραδοσιακός» με το ΦΕΚ 366Δ/17-4-2003. Πρόσφατα εξεδόθη η υπ΄αριθ.279/14.30/16-03-2009 Απόφαση της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Λέσβου (βλ. συνημμένο 1) βάσει της οποίας επεβλήθη ποινή προσωρινής και μερικής διακοπής λειτουργίας (σφράγιση) του πυρηνελαιουργείου-σαπωνοποιείου-ραφινερίας, για χρονικό διάστημα ενός (1) έτους, λόγω του ότι διαπιστώθηκαν επανειλημμένες παραβάσεις και επιβλήθηκαν σειρές προστίμων για προκαλούμενη ρύπανση. Μετά από πιέσεις που ασκήθηκαν, η εν λόγω Απόφαση τροποποιήθηκε την υπ’ αριθ. 627/14.30/31-03-2009 Απόφαση της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Λέσβου που έδινε χρονική παράταση και δεν περιλάμβανε σφράγιση των τμημάτων ραφινερίας και σαπωνοποιίας για άγνωστους λόγους (βλ. συνημμένο 2). Επίσης, βάσει της απόφασης της 4/5/2007 της Συνεδρίασης της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Λέσβου, το περιθώριο που δόθηκε στο πυρηνελαιουργείο-σαπωνοποιείο της ΕΑΣΛ να παραμείνει στην περιοχή ήταν δύο χρόνια και η προϋπόθεση, που αποφασίστηκε ομοφώνως, ήταν η επιχείρηση να έχει ξεκινήσει ενέργειες μετεγκατάστασης της μέχρι τον Νοέμβριο 2007, κάτι που μέχρι σήμερα δεν έχει πράξει.

Επιπλέον, σύμφωνα με την ΑΠ: οικ.5322/24-09-2009 Πράξη Βεβαίωσης Παράβασης της Ειδικής Υπηρεσίας Επιθεωρητών Περιβάλλοντος του Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. (βλ. συνημμένο 3) που αφορά στο βιομηχανικό συγκρότημα της ΕΑΣΛ στη Σκάλα Παμφίλων Μυτιλήνης, βεβαιώνεται ότι κατά την επιθεώρηση που διενεργήθηκε στις 18-03-09 από κλιμάκιο επιθεωρητών της Ε.Υ.Ε.Π. διαπιστώθηκε πολλαπλή και σοβαρή παράβαση της νομοθεσίας και των περιβαλλοντικών όρων, όσον αφορά τη διαχείριση του ελαιοπυρήνα, την πρόληψη αέριας ρύπανσης, τη διαχείριση των υγρών και στερεών αποβλήτων της δραστηριότητας, με συνέπεια την πρόκληση ρύπανσης, την υποβάθμιση του περιβάλλοντος, τις αρνητικές επιπτώσεις στην οικολογική ισορροπία, στην ποιότητα ζωής και στην υγεία των κατοίκων, στην ιστορική και πολιτιστική κληρονομιά και στις αισθητικές αξίες του τόπου μας. Βεβαιώθηκαν έτσι παραβάσεις, υψίστης σημασίας που εντοπίζονται σε σοβαρές παραλείψεις πρόβλεψης και υλοποίησης ρητών προϋποθέσεων νομιμότητας στις μόνιμες εγκαταστάσεις της μονάδας, που καθιστούν τη λειτουργία του ανθυγιεινή, επικίνδυνη και ανεξέλεγκτη.

Παράλληλα, με την υπ΄αριθ.πρ.7629-537/ΑΦ 6.1.5.4γ Φ.11806-04-2009 Απόφαση του Γενικού Γραμματέα της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου (βλ. συνημμένο 4), ανακλήθηκε η υπ΄αριθ.πρωτ. 53309-3233/ΑΦ 6.1.5.4γ/20-01-2009 Απόφαση ανανέωσης Περιβαλλοντικών Όρων του εργοστασίου της ΕΑΣΛ στη Σκάλα Παμφίλων, καθόσον από τις επανειλημμένες καταγγελίες πολιτών και τις διενεργηθείσες αυτοψίες από το Κεντρικό Λιμεναρχείο, το Αστυνομικό Τμήμα και τη Διεύθυνση Ανάπτυξης της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Λέσβου, «τεκμηριώνεται απόλυτα πλέον, ότι δεν προστατεύεται επαρκώς το περιβάλλον της περιοχής από τον τρόπο λειτουργίας του Πυρηνελαιουργείου».

Επίσης, σύμφωνα με το υπ΄αριθ.πρωτ.1168/Φ704.10/2-12-2008 έγγραφο της Περιφερειακής Διοίκησης Πυροσβεστικών Υπηρεσιών Βορείου Αιγαίου (βλ. συνημμένο 5), η ΕΑΣΛ δεν πληρούσε τα νόμιμα μέτρα και μέσα ενεργητικής πυροπροστασίας, κατά παράβαση της οικείας νομοθεσίας και κατά συνέπεια δεν διέθετε πιστοποιητικό πυρασφάλειας από το 2003. Όλο αυτό το διάστημα οι αρχές επέτρεπαν τη λειτουργία του συγκροτήματος, με επιστέγασμα την πυρκαγιά της 22-11-2008, που έθεσε τη γύρω περιοχή σε άμεσο και μεγάλο κίνδυνο.

Παρά ταύτα, πληροφορούμεθα εγκύρως ότι η επιχείρηση επιδιώκει τη χορήγηση αδείας ώστε να λειτουργήσει και πάλι άμεσα (βλ. συνημμένο 6 - σχετικά δημοσιεύματα). Ακόμη όμως και να μη δοθεί άδεια φέτος, όπως μας διαβεβαιώνουν οι αρμόδιες υπηρεσίες, το πρόβλημα θα διαιωνίζεται, αν δεν αποφασιστεί εναλλακτική λύση.

Πέρα από τις πολυάριθμες βεβαιώσεις παραβάσεων από κάθε αρμόδια αρχή (που βρίσκονται στη διάθεση Σας) για τις οποίες έχουν σχηματιστεί οι αντίστοιχες δικογραφίες, την άμεση διακοπή λειτουργίας του εργοστασίου ζήτησαν εκτός των άλλων με ομόφωνη απόφαση τους τα δημοτικά διαμερίσματα Παμφίλων και Παναγιούδας και πάνω από 600 κάτοικοι που συνυπέγραψαν κείμενο διαμαρτυρίας ζητώντας την απομάκρυνση του εργοστασίου (το οποίο επίσης βρίσκεται στη διάθεσή Σας).

Τα χρόνια δίκαια αιτήματα των κατοίκων των Παμφίλων και της Παναγιούδας επιβεβαιώνονται και στην υπ΄αριθ.πρωτ.10.279.2/05-08-2008 επιστολή του Συνηγόρου του Πολίτη (βλ. συνημμένο 7), προς όλους τους αρμόδιους φορείς του τόπου, που κατόπιν έγγραφης αναφοράς μας, ενεργώντας στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων του, διερεύνησε την υπόθεση και λαμβάνοντας υπόψη τα στοιχεία κατέληξε μεταξύ άλλων ότι: «…η εν λόγω μονάδα, λειτουργούσε και λειτουργεί χωρίς να λαμβάνει τα αναγκαία μέτρα για την προστασία του περιβάλλοντος με αποτέλεσμα συστηματική και σοβαρή ρύπανση του κόλπου Παμφίλων, του εδάφους της γύρω περιοχής, του παρακείμενου χειμάρρου και του αέρα... Επειδή έχει παρέλθει μεγάλο χρονικό διάστημα χωρίς να λαμβάνονται τα κατάλληλα μέτρα προστασίας του περιβάλλοντος από τις εν λόγω μονάδες, με αποτέλεσμα σοβαρές περιβαλλοντικές επιπτώσεις και ρύπανση στο δημοτικό διαμέρισμα Παμφίλων, ενώ δεν έχουν επιβληθεί οι νόμιμες κυρώσεις…».

Συγχρόνως, παρόλο που από το 2005 υπάρχει απόφαση ΔΣ της ΕΑΣΛ για μετεγκατάσταση του εν λόγω εργοστασίου, και παρόλο του ότι η πρόοδος της μετεγκατάστασης αποτέλεσε κατ΄ επανάληψη όρο των παρατάσεων του χρόνου ισχύος των Αποφάσεων έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων της Περιφέρειας Β. Αιγαίου, η επιχείρηση εδώ και πέντε χρόνια δεν έχει προχωρήσει σε ΚΑΜΙΑ ουσιαστική ενέργεια για τη μετεγκατάστασή της, όπως προβλέπεται άλλωστε και από το ισχύον ΓΠΣ του Δήμου Μυτιλήνης.

Καθόσον έχει διαπιστωθεί ότι η εν λόγω βιομηχανική μονάδα δεν καλύπτει, τα οριζόμενα από το νόμο, όσον αφορά την τήρηση των περιβαλλοντικών όρων και την προστασία του περιβάλλοντος, Σας καλούμε να εξετάσετε την επιβολή διοικητικής κύρωσης οριστικής διακοπής της λειτουργίας της επιχείρησης, όπως προβλέπεται από το Νόμο για τις κατ’ εξακολούθηση παραβαίνουσες δραστηριότητες. Θεωρούμε ότι δεν υπάρχουν αναπτυξιακά αδιέξοδα σε μια σύγχρονη κοινωνία και η Πολιτεία οφείλει να προστατεύσει τους πολίτες και το περιβάλλον. Επίσης, μετά από επαφές που κάναμε με τον τόσο με τον Πρόεδρο όσο και με ειδικούς επιστήμονες του Τμήματος Περιβάλλοντος του Πανεπιστημίου Αιγαίου, διαπιστώσαμε ότι υπάρχουν εναλλακτικές λύσεις για την επεξεργασία των αποβλήτων των ελαιοτριβείων (π.χ. ενδεικτικά αναφέρονται οι μέθοδοι «Βενετσάνου» και EUROPOLAT οι οποίες παρουσιάστηκαν στην ανοιχτή εκδήλωση «Μέρες Κοινωνίας, Μέρες Περιβάλλοντος» που έλαβε χώρα στις 9/11/2009 στην αίθουσα συνεδριάσεων της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Λέσβου). Συνεπώς, η ολοκληρωμένη διαχείριση οργανικών αποβλήτων πρέπει να εφαρμοστεί, προς όφελος του περιβάλλοντος, των τοπικών κοινωνιών και των αγροτών (οι οποίοι, με τις νέες μεθόδους, θα μπορούν να εξασφαλίσουν μεγαλύτερο κέρδος).

Οι βιομηχανικές εγκαταστάσεις της ΕΑΣΛ, της BP και του ΠΕΤΡΟΓΚΑΖ (που ανήκουν στην κατηγορία μέσης-υψηλής όχλησης), λειτουργούν σε απόσταση μικρότερη των 500 μέτρων από τα όρια του οικισμού. Σύμφωνα όμως με τη νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας 1239/87, τη σχετική εγκύκλιο 31255/1987 του ΥΠΕΧΩΔΕ και την αριθ. πρωτ. οικ. 48191/1441/24-4-2002 απάντηση της Δ/νσης Χωροταξίας του ΥΠΕΧΩΔΕ «...απαγορεύεται η ανέγερση βιομηχανικών και βιοτεχνικών εγκαταστάσεων μέσης και υψηλής όχλησης εντός των εγκεκριμένων ορίων των οικισμών και εντός της ζώνης που επεκτείνεται περιμετρικά του οικισμού σε απόσταση 500 μέτρων από τα όρια του οικισμού...».

Δεδομένης της επικινδυνότητάς τους, λόγω αντικειμένου, χωροθέτησης και γειτνίασης των εγκαταστάσεων αυτών με τον οικισμό, αλλά και ένεκα της συγκέντρωσης των εγκαταστάσεων αυτών (Καύσιμα, Πετρογκάζ, Πυρηνελαιουργείου, με πρόσφατο παράδειγμα την μεγάλη πυρκαγιά του Νοεμβρίου 2008 όταν κινδύνεψε όλη η περιοχή), αλλά και της εφαρμογής του ΓΠΣ του Δήμου Μυτιλήνης (που προβλέπει την απομάκρυνση τους από την περιοχή), θα πρέπει να δρομολογηθεί η μετεγκατάστασή τους.

Συγκεκριμένα, και όσον αφορά τη ΠΕΤΡΟΓΚΑΖ, σύμφωνα με την ΑΠ: οικ.3354/02-09-2008 Πράξη Βεβαίωσης Παράβασης της Ειδικής Υπηρεσίας Επιθεωρητών Περιβάλλοντος του Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. (βλ. συνημμένο 8), βεβαιώνεται ότι κατά την επιθεώρηση που διενεργήθηκε στις 24-09-2007 από κλιμάκιο επιθεωρητών της Ε.Υ.Ε.Π., διαπιστώθηκε μεταξύ άλλων ότι η δραστηριότητα δεν διαθέτει άδεια υγρών αποβλήτων, δεν διαθέτει άδεια προσωρινής αποθήκευσης στερεών αποβλήτων, κλπ. Πέραν τούτων, οι εγκαταστάσεις της ΠΕΤΡΟΓΚΑΖ, όπως και αυτές της BP, καταστρέφουν τον ιδιαίτερο χαρακτήρα και την αρμονία του τοπίου της περιοχής (βλ. Ευρωπαϊκή Συνθήκη Τοπίου που από το 2004 έχει τεθεί σε εφαρμογή στις περισσότερες χώρες της Ε.Ε. και αναμένεται σύντομα να επικυρωθεί από τη Βουλή των Ελλήνων).

Αξίζει τέλος να σημειωθεί ότι ο οικισμός των Παμφίλων πέρα από «παραδοσιακός» όπως προαναφέραμε, έχει επίσης χαρακτηριστεί ως «Τοπίο Ιδιαίτερου Φυσικού Κάλλους» (Υ.Α. 16255/01, ΦΕΚ/Β/21.12.2001). Οι παραπάνω διατάξεις έχουν ως στόχο την προστασία του φυσικού και αισθητικού περιβάλλοντος.

Σε κάθε περίπτωση, αιτούμαστε την παρέμβασή Σας, στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων Σας, για όλα τα παραπάνω σοβαρά θέματα που απασχολούν την ευρύτερή μας περιοχή, αλλά και όλο το νησί της Λέσβου. Επιθυμούμε, αιτούμαστε και προσδοκούμε ακρόαση προκειμένου να Σας εκθέσουμε τις θέσεις και τα δίκαια αιτήματά μας που εκφράζουν τη διαμαρτυρία και τη βούληση εκατοντάδων συμπολιτών μας, να Σας παραθέσουμε με στοιχεία το μέγεθος και την έκταση του προβλήματος, καθώς και το εύρος των εναλλακτικών προοπτικών.

ΣΥΝΗΜΜΕΝΑ:
1. Υπ΄αριθ.279/14.30/16-03-2009 Απόφαση της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Λέσβου
2. Υπ΄αριθ.627/14.30/31-03-2009 Απόφαση της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Λέσβου
3. ΑΠ: οικ.5322/24-09-2009 Πράξη Βεβαίωσης Παράβασης της Ειδικής Υπηρεσίας Επιθεωρητών Περιβάλλοντος του Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε.
4. Υπ΄αριθ.πρ.7629-537/ΑΦ 6.1.5.4γ Φ.11806-04-2009 Απόφαση του Γενικού Γραμματέα της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου
5. Υπ΄αριθ.πρωτ.1168/Φ704.10/2-12-2008 έγγραφο της Περιφερειακής Διοίκησης Πυροσβεστικών Υπηρεσιών Βορείου ΑιγαίοΥ
6. Δημοσίευμα στην εφημερίδα «ΕΜΠΡΟΣ», φύλλο της 21-10-2009, με τίτλο «Η ελαιοκομία αναμένει…το νέο περιφερειάρχη!» και δημοσίευμα στην εφημερίδα «ΑΙΟΛΙΚΑ ΝΕΑ», φύλλο της 02-11-2009 με τίτλο «Προσπάθειες της ΕΑΣΛ να λειτουργήσει ξανά το πυρηνελαιουργείο».
7. Υπ΄αριθ.πρωτ. 10.279.2/05-08-2008 επιστολή του Συνηγόρου του Πολίτη
8. ΑΠ: οικ.3354/02-09-2008 Πράξη Βεβαίωσης Παράβασης της Ειδικής Υπηρεσίας Επιθεωρητών Περιβάλλοντος του Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε.